Kuvvetli bir öksürük ile gelen ve bazen zorunda kalındığında (yanında mendil veya peçete bulunmadığında ya da balgam atacak uygun mekân olmadığında) bazen de kişinin isteğiyle balgam yutulur. Peki, isteyerek veya istemeden balgam yutmanın sağlığa herhangi bir zararı var mıdır? Uzmanlar tarafından balgam yutmanın bilinen hiçbir zararının olmadığı söylenmektedir.

Balgam, akciğerlerde trake borusu ile devamında salgılanan bir salgı türüdür. Mukus olarak da bilinmektedir. Trake borusuna kaçmış olan havadaki toz gibi maddeleri kendine yapıştırmak ve dışarıya atmak için oluşur. Trakede iki farklı hücre türü vardır. Bunlardan biri goblet hücresinde balgam oluşur. Goblet hücresinin yanında bulunan ve silia adı verilen tüyçüklerin bulunduğu hücreler, tek yönde hareket ederek salgıyı dışarı atar. Genel olarak yapısı sudan meydana gelir ve saydam renktedir. Bazı durumlarda ise balgam iltihaplı bir duruma dönüşür. Bronşial astım, bronşit gibi durumlarda yoğunluğu artıp, renginin de koyulaştığı görülür. Mukusun yoğunlaştığı durumlarda, silialar bunu dışarıya atmakta zayıf kalır. Balgamı çıkarmak için sorun oluştuğunda, öksürük meydana gelir ve balgamın dışarıya atılması için çalışılır. Böyle bir durumda alınacak olan ilaçlar ile balgamın fazlalığı azaltılmaya çalışılır. Çok fazla içilecek su da balgamın yoğunluğunu azaltır.

Balgam ilaçları genellikle suya atılıp köpürtülmesi ile içilir. Bazı balgam ilaçları ise toz olarak bulunur. Bunlar da yine suda çözülerek içilir. İlaçların en önemli özellikleri mukolitik olmasıdır. Yani balgamın koyuluğunu azaltıp, akışkanlığını sağlamaya yarar. Diğer özellikleri ise ekspektoran olmasıdır. Bu özellik siliaların etkinliğini artırır. Bir başka özellikleri antioksidan yapıda olmalarıdır. Bu özellik ile vücuda giren zararlı maddeleri yakalayıp, etkisiz hale getirir. Balgam ilaçlarının son özelliği ise etken madde olan asetil sistein sayesinde vücuda girdiğinde glutatyon’a dönüşmesi ve bu sayede ilaçların, vücudu koruyucu bir etkiye sahip olmalarıdır. Bu özelliğe sitoprotektif denilmektedir.

Aslında balgam yutmanın bir zararı olmadığı söylenir. Ancak uzmanlar yine de mecbur kalınmadığı takdirde balgamın yutulmasını önermiyor. Çünkü yutulan balgam bir süre sonra tekrar oluşuyor. Balgam yutulduğu zaman mideye gider ve orada sindirilir. Ancak akciğerlerin kendini temizleme ihtiyacı nedeniyle tekrar boğaza gelebilir. Balgam yutmanın bilinen herhangi bir rahatsızlığı bulunmuyor. Bazen kapalı bir mekânda ya da halka açık bir yerde boğazda biriken balgam sıkıntı çıkarabilir. O anda yanımızda bir peçete veya mendil olmaması sebebiyle balgamı çıkaramayabilir ve yutmak zorunda kalabiliriz. Böyle bir durumda mecburen yutmak zorunda kalınan balgamın hiçbir zararı olmaz.

Balgamın çıkartılması için önerilen doğal yöntemler:

• Bol su içmek
• Sıcak çay veya bitki çayları tüketmek
• Buhar terapisi yapmak
• Bal ve limon karışımı kullanmak
• Nemlendirici cihazlar kullanmak

Balgamın Renkleri ve Anlamları:

• Şeffaf veya beyaz: Genellikle sağlıklı bir durumu gösterir.
• Sarı veya yeşil: Bakteriyel enfeksiyon belirtisi olabilir.
• Kırmızı veya pembe: Kan içerdiğini gösterir, derhal bir doktora başvurulmalıdır.
• Kahverengi veya siyah: Sigara içenlerde veya hava kirliliği olan bölgelerde yaşayanlarda görülebilir.